25 Ekim 2012 Perşembe

bayram gelenekleri

Gönderen Bestesiyleannesi zaman: Perşembe, Ekim 25, 2012
Şöyle bir baktım da, yaş itibariyle 50 küsür bayram görmüşüm bugüne kadar. Bir hayli deneyimim var sanırım:) Ailemizin her bayram hiç farkında olmadan uyguladığı ve fark etmeden ritüel haline getirdğimiz şeylerin listesini yazmak istedim bugün.  Eminim bazılarını siz de yaşamışsınızdır / yaşıyorsunuzdur. Özellikle çocukluğuma damgasını vuran, bugün hala aynı tazelikle devam eden bu hoşlukları seviyorum. İleride belki çocuklarım açar okur bu yazıyı...
 

1) Bayram Temizliği
Bayramdan yaklaşık 1 hafta önce başlar. Dip köşe temizlenir. Evin en ücra köşelerine itinayla hijyen ulaştırılır. Bir kadının evle savaşının en kanlı çatışmalarının yaşandığı andır. Evde kız evlat varsa o da bu muharebede ön saflarda yer almak zorundadır. Bir yandan temizlik yapılırken bir yandan da tencereler dolusu yemek, tepsiler dolusu baklava börek pişer evde. Evin küçükleri market-çarşı-pazar üçgeninde heba olur. "Eyvah ..... bitmiş, bi koşu git al gel, misafire ayıp olur." telkiniyle evlatlara gaz verilir, ufaklıklar seferber edilir.

2) Bayram Namazı
Tüm yıl namaz kılmayanlar için bile bu namaz çok önemlidir. Akşamdan saatine bakılır, alarm kurulur. Sabah alarm çalınca bir yandan evin tüm erkekleri abdest alıp giyinir, namaza hazırlanır, bir yandan da kadınlar yatağı yorganı topalamaya başlar. Erkenden camiye gidilir. Genelde cami kalabalık olur ve bazı erkekler caminin dışında  (avluda) bile namaz kılmak zorunda kalır. Namaz çıkışı ailenin tüm erkekleri mezarlığa gider. Burada tüm akraaların kabirleri ziyaret edilir, dua okunur.

3)Bayram Kahvaltısı
Bu kahvaltı genelde hayatınızda yediğiniz en keyifli kahvaltı olur. Bir kere ailenin tüm fertleri bir arada olur. Sırf bu yüzden bile herşey ekstra lezzetli gelir. Çaylar, çorbalar, börekler, ev ekmeği, sucuklu yumurtalar, domatesler, salatalar, reçeller, .... Saymakla bitmez. En zengin sofralar yanında halt etmiş. Bayram kahvaltısının assolisti ise ciğer tavadır. Normal zamanda herhangi bir insan evladı bana "Kalk kahvaltıda ciğer yiyelim. " dese koşarak uzaklaşırım o insandan. Ama aynı bünye bayram sabahı olunca bayıla bayıla yer o ciğeri işte. Tılsımından mı nedir bilinmez ayrı güzeldir bayram ciğeri. İster ramazan bayramı olsun ister kurban, ikisinde de kahvaltı sofrasının vazgeçilmezidir.  Bol bol kahkaha atılır, gülünür eğlenilir... Bir ailenin saadetinin doruğudur bayram kahvaltısı.

4) Bayramlaşma
Kahvaltıdan hemen sonra bayramlaşılır. Büyükler sıraya girer. Örneğin dedem en baştadır, anneannem onun hemen yanında. Önce babam ellerini öper, sonra annem. Onlar sırasını savınca sıra kardeşimle bana gelir. Bu sırayı bile seviyorum. Yaşımız kaç olursa olsun anneannem harçlıklarımızı elimize tutuşturur. Çalışmaya başladığımdan beri bende "harçlık veren" olduğumdan kardeşim en şanslımızdır, zira herkes ondan büyük:) Sarılır, öper, gülümser, koklarız birbirimizi. Sıcacık..

5) Bayram Kıyafetleri
Kahvaltı ve bayramlaşma faslı bittiğinde herkes odalara çekilip giyinmeye başlar. Tahmin edeceğiniz üzere en sona bayanlar kalır. Bir yandan evi toparlar bir yandan hazırlanırlar çünkü. Bayram kıyafeti özeldir. Alınmış, saklanmış, giyilmemiştir. İlk defa o gün giyilir. Pırıl pırıl, ütülüdür. Herkes iki dirhem bir çekirdek olur. Artık bayrama hazırız:)

6) Bayram Misafiri
Bu misafir normal zamanda gelen misafirden farklıdır. Bir kere çat kapı gelir. Aramaz, haber vermez. Zaten kapı ardına kadar açıktır ve herkes o kapıdan içeri girebilir. Kalabalık gelinir, oturulur, yenir içilir, hasret giderilir. En güzel tabaklar, çatallar, kaşıklar, bardaklar bayram misafirine çıkarılır. Kolonya ve şeker baş köşededir. Her gelene ikram edilir. Evine göre baklava, börek, büzme, sarma olur tabaklarda. Uzakta oturan, uzun zamandır görmediğiniz insanları görür, halini hatrını sorarsınız. Büyüyenler, mezun olanlar, evlenenler, boşananlar, yeni doğanlar,... sohbet boldur. Çocuklar cıvıl cıvıldır, eve neşe katarlar.

7) Bayram Harçlığı
Ailenin maddi durumu ne olursa olsun çocuk için bayram harçlığı çok kıymetlidir. Kumbarasında bolca parası da olsa bayramda el öptüğünde kendisine verilen paraları sayar da sayar. Hesaplar yapılır ".... şu kadar verir, ... da bu kadar." diye tahminlerde bulunulur. Bayram bitiminde o paralarla alınacaklar çoktaaaaan belirlenmiştir bile. Bu bir külah dondurma da olabilir, çoktandır istenen bir oyuncak da.. Önemli olan o arzu nesnesinin bayram bitiminde elde edilecek olmasıdır. Önce evdekilerin elleri öpülür, harçlıklar cebe indirilir. Sonra kapı kapı gezmeye başlanır. Komşular, akrabalar,... Eli öpülebilecek yaşta olan herkese gidilir ve harçlık toplanır. Hasılatın büyüklüğü öpülen el sayısı ile doğru orantılıdır.

8)Bayram Gecesi
Çokça yorgun, bolca mutludur insan. Ev dağılmıştır, tatlı tepsisi boşalmıştır, bulaşıklar mutfakta yığılmıştır, tüm gün şık şıkıdım kıyafetler oturmaktan gına gelmiştir ama huzur doludur. Onca insan, onca gülüşme, onca sohbet muhabbet iyi gelir.

Çok seviyorum bayramları ben. Aileye koşuyorum, el öpüyorum, sarılıyorum, sıkı sıkı sarılıyorum, gülüyorum, eğleniyorum. Velhasıl yaşadığımı hissediyorum. Bir gün Badi ve ben de anne-baba olursak çocuklarımın böyle günleri yaşamalarını ve mutlu olmalarını diliyorum. Onlara bayramların ve ailenin önemini kavratmak istiyorum. Bayramın sadece 5-6 günlük tatilden ibaret olmadığını, içinde pek çok şey barındırdığını öğretmek istiyorum. El öpsünler, akrabalarını tanısınlar istiyorum. Nice mutlu bayramlara..

0 yorum:

Yorum Gönder

Bir blogun en çok ihtiyaç duyduğu şey yorumdur. İşte tam da bu sebepten, aklına geleni yaz...

 

kırmızı kiraz Template by Ipietoon Blogger Template | Gift Idea